17 Μάι Η Νέα Μονή της Χίου
Η Νέα Μονή αποτελεί το καύχημα της Χίου και είναι αναμφισβήτητα το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο του νησιού. Μόνιμο μέλημα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από την επαύριο κιόλας της απελευθέρωσης του νησιού το 1912, συνεχίζει να απορροφά μεγάλο μέρος των δράσεων της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Οι δέκα αιώνες που έχουν διαρρεύσει από την ίδρυση του μοναστηριού και η σχεδόν χιλιόχρονη ύπαρξη και λειτουργία του έχουν αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στα κτίρια του συγκροτήματος. Το αναστηλωτικό έργο που έχει συντελεσθεί τα τελευταία χρόνια στη Νέα Μονή είναι πολύ μεγάλο και αυτό πραγματοποιήθηκε με την ενίσχυση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Στη δεκαετία του 1990, με τη βοήθεια του Β΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (1994- 1999), αποκαταστάθηκε το κτίριο της κινστέρνας και κυρίως, το κτίριο της Τράπεζας, το οποίο ήταν μέχρι τότε ετοιμόρροπο. Στη δεκαετία που ακολούθησε, στο νέο αιώνα και χάρη στο Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (2000-2006), αποκαταστάθηκε το Καθολικό της μονής και συντηρήθηκε ο ψηφιδωτός του διάκοσμος, ενώ παράλληλα αποκαλύφθηκαν τα ανατολικά κελιά με ανασκαφική μέθοδο και επακολούθησε το έργο της ανάδειξης των ερειπίων τους. Τέλος, οργανώθηκε έκθεση των αρχαιοτήτων που προήλθαν από τις πολύχρονες έρευνες στο κτίριο της Τράπεζας, η οποία έλαβε πλέον τη χρήση μουσειακού χώρου.
Με την ευκαιρία του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (2007-2013), το έτος 2012 ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση δύο κελιών της βόρειας πτέρυγας της μονής. Ο σύντομος ανά χείρας οδηγός εκδόθηκε χάρη στο τελευταίο αυτό Πρόγραμμα και έχει περιλάβει τα νέα πορίσματα των ερευνών της τελευταίας εικοσαετίας στο χώρο της Νέας Μονής.